Grootste uitdaging in Merchtem is de verbrusseling of de verappartementisering tegengaan en toch zorgen voor voldoende betaalbare woningen. Vele gemeentes hebben het probleem van verstedelijking.

Naar aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen zijn er in de pers verschillende debatten en artikels verschenen over de appartementisering.

Enerzijds: Vorige week in de pers verschenen, met name het nieuwsblad:

Nood aan 300.000 extra woningen in Vlaanderen tegen 2040: “Vooral rond de steden is nieuw woonbeleid nodig”

• 000 extra woningen: dat is wat Vlaanderen tegen 2040 nodig heeft. Vlaams Parlementslid en Brugs schepen Mercedes Van Volcem (Open Vld) “De uitbreiding van het woningaanbod zal vooral ook rond de steden moeten gebeuren en daarvoor is een nieuw woonbeleid nodig.”
• Dat nieuw woningbeleid moet niet alleen zorgen dat er voldoende woningen bijkomen, maar ook dat die woningen kwaliteitsvol en betaalbaar zijn.
  1. De registratierechten moeten naar 0% op de aankoop van een eerste woning.
  2. De btw moet tijdelijk naar 6% voor de bouw van een eerste woning.
  3. Percelen tot 400 m² moeten belastingvrij kunnen worden aangekocht als het voor een eerste woning is.
• De barrière voor jonge mensen om een woning te kopen moet zo laag mogelijk gehouden worden.
• Er zijn ook meer betaalbare huurwoningen nodig. Belasting op huur is daarom uit den boze. Wie investeert in verhuurwoningen, moet net gestimuleerd worden, want zij zetten hun kapitaal in voor de woningnood.

Er moet maw een gezonde mix gevonden worden tussen de bouwpromotoren die zoveel mogelijk winst willen maken en de beleidsmakers die moeten zorgen voor voldoende en betaalbare woningen.

Nijpend probleem

Het woningaanbod in Vlaanderen stijgt met 11%. Dat is onvoldoende om te beantwoorden aan de bevolkingsgroei, en nog minder aan de groei van alleenstaanden en huishoudens van twee personen. Gevolg is dat woningen steeds duurder worden. Een woning kopen dreigt voor steeds meer mensen onbetaalbaar te worden.

Vanwaar moeten die woningen komen?  Tegen verbrusseling?

• Wonen in de steden promoten?
• De steden zijn volgebouwd. Bovendien vragen ook stedelingen naar extra groen en kwaliteitsvolle openbare ruimte.
• In de hoogte bouwen, maar dat zorgt dan voor andere mogelijk negatieve effecten.
• Er is ook een groot verschil tussen de bouwvoorschriften in de steden en in de rand ervan.

Wat zijn de oplossingen?

Volgens de Vlaamse bouwmeester( in het leven geroepen in 1998 om het architectuurbeleid in Vlaanderen vorm te geven) zijn er verschillende oplossingen:

• Tegen lintbebouwing diensten liggen uit elkaar, auto nodig en veel ruimte.
• Wel voor het dichter bij elkaar wonen
  • Niet zozeer hoger maar dichter
  • Afstappen van vrijstaande woning
  • Meer gemeenschappelijke ruimtes zoals bv. Een gemeenschappelijke tuin
  • Dit bevordert het sociale leven
  • Open ruimte niet opvullen met auto’s, Niet elke auto voor de deur maar aparte parkings gegroepeerd.

Samenvatting/ oplossingen

• Verdichten zonder in de hoogte te gaan.
• Winst zit hem in het delen van de buitenruimte.
• Differentiëren in wooneenheden, gezinnen, éénpersoonsappartement, tweepersoons-woning met een minimum aan netto-oppervlakte van +/- 80 m²
• Voldoende groen en speelruimte
• Andere diensten moeten volgen: banken, scholen, kinderopvang, buurtwinkels…

Deze zaken zijn vooral te verwezenlijken door goede gemeentelijke bouwverordeningen vast te leggen en hierin een goede middenweg te vinden voor zowel  de beleidsmakers als de bouwpromotoren. Zij zorgen voor de extra woningen en het gemeentebestuur moet het beleid uitstippelen.

Lorenzo Van Tornhaut : architect, ondernemer en projectontwikkelaar en gastdocent KUL

De aanblik van onze kernen is tot voor kort nooit serieus genomen. Niet door besturen, niet door architecten en niet door ontwikkelaars. Vandaar dat er een nostalgische reflex van protest tegen verandering in het algemeen en verdichting in het bijzonder is.

Het protest tegen verappartementisering ontstaat vooral uit verzet tegen lelijkheid en de sleutel ligt daarom in het herontdekken van schoonheid en harmonie en het inschrijven van nieuwe initiatieven in bestaande tradities. Het is een pleidooi voor detail, schaal, ingetogenheid en evenwicht. Schoonheid maw.

Voorbeelden: Nederland, Knokke.

Wachtlijst sociale woningen

Als men spreekt over betaalbaar wonen komt het beleid over sociale woningen in beeld. Ook voor leefloners en mensen in armoede moet er een mogelijkheid zijn om in een degelijke woning te kunnen wonen.

Stand van zaken

• Momenteel staan in Vlaanderen 175.000 mensen op een wachtlijst.
• Jaarlijks komen er tweeduizend sociale nieuwbouwwoningen bij in Vlaanderen. Aan dat tempo zou het 85 jaar duren voor alle mensen op de wachtlijst een woning hebben.
• Nu maakt iemand pas aanspraak op een huurpremie als hij of zij vier jaar op de wachtlijst staat. Dat zou moeten teruggebracht worden naar twee jaar. Een van de voorwaarden voor een huurpremie is dat de huur niet meer mag bedragen dan 660 euro per maand voor een alleenstaande.
• De gemiddelde prijs voor een huurwoning is 800 euro per maand.”
• Er is door de overheid een Bindend sociaal objectief opgesteld voor de gemeentes. Elke gemeente zou minstens 9% sociale huurwoningen moeten hebben tegen 2025.
• De gemeente Merchtem zit aan 2.06% gerealiseerd aantal sociaal huuraanbod. Tegen 2025 zouden er nog ongeveer 100 sociale huurwoningen moeten bijkomen.
• In België is aandeel sociaal woningaanbod 6.5´%, in Nederland 34%.

Oorzaken

• Electoraal geen prioriteit.
• Veel mensen zijn tegen sociale woningen: welk soort mensen komt er wonen, waardeverlies van eigen woning…
• Er is voldoende geld maar het moet besteed worden.
• Veel vertraging door de fusieoperatie in de sociale woningmaatschappijen.

Oplossing

• Door een gemeentelijke bouwverordening de promotoren verplichten om een minimum aan sociale en betaalbare woningen op te nemen in hun projecten.

 Renovatieplicht

• Meer subsidies
• Langere termijn dan 5jaar
• In onderhandeling bij de regeringsvorming.